Spelen, leren en veranderen 2023
Gamification vs Serious gaming
Wellicht ben je bekend met termen als Educational games, Gamification, Serious games, Game based learning en Playful learning. Deze termen worden vaak gebruikt om situaties te beschrijven waarin spelen en leren worden gecombineerd. Hoewel ze enigszins van elkaar verschillen in betekenis en nadruk, delen ze allemaal het gemeenschappelijke idee van het gebruik van games en game-elementen in leersituaties. Bij T-wise maken we gebruik van de benaderingen van zowel Gamification als Serious gaming.
Gamification
Gamification verwijst naar het toepassen van game-elementen, zoals scores, badges, competitie en verhaallijnen in een niet-gamecontext, zoals in digitale leeromgevingen of applicaties die je motiveren om te veranderen. Het doel is om de betrokkenheid en motivatie van mensen te vergroten of het leren/oefenen leuker te maken, waardoor resultaten verbeteren. Bij Gamification voeg je dus spelelementen toe aan bestaande (leer)processen.
Het verschil met Serious gaming is dat het bij Gamification niet noodzakelijk draait om het spelen van een volledige game, maar eerder om het toepassen van game-elementen op specifieke taken of activiteiten.
Serious gaming
Een Serious game is een spel dat specifiek is ontworpen om serieuze doelen te bereiken. Denk aan educatieve, trainings- of informatiedoeleinden voor het verbeteren van leerervaringen, het ontwikkelen van vaardigheden en het bevorderen van gedragsverandering. Het verschil met Gamification is dat bij een Serious game het spel centraal staat. De onderliggende doelen worden door het spelen van het spel bereikt – deels bewust, maar soms ook onbewust.
Spelen met T-wise
Bij T-wise maken we vaak gebruik van de benaderingen van zowel Gamification als Serious gaming in onze leer- en veranderaanpak. We geven graag van beide enkele voorbeelden…
Spelen met T-wise
Bij T-wise maken we vaak gebruik van de benaderingen van zowel Gamification als Serious gaming in onze leer- en veranderaanpak. We geven graag van beide enkele voorbeelden...
Gamification
Challenge jouw toekomst
Om de lidbedrijven van de WENB (werkgeversvereniging voor bedrijven in energie, telecom, recycling en milieu) te ondersteunen bij hun Duurzame Inzetbaarheidsbeleid, heeft T-wise samen met Loyalis Kennis & Consult de campagne ‘Challenge jouw Toekomst!’ ontwikkeld.
Wanneer organisaties, teams of medewerkers zich aanmelden voor Challenge jouw Toekomst, ontvangen ze een persoonlijke code om in te loggen in een Boost-it app. Gedurende zes weken ontvangen ze prikkelende boosters via push-notificaties in de app. Elke booster behandelt een specifiek thema en duurt slechts 3-5 minuten. De inhoud van elke booster is als volgt opgebouwd:
- Introductie: Korte introductievideo met een grappige of inspirerende insteek.
- Quiz-vragen: Drie kennisvragen (leerniveau: onthouden).
- Stellingen: Reflectie van het thema op de persoonlijke situatie (leerniveau: begrijpen).
- Tips: Gepersonaliseerde tips op basis van de antwoorden op de stellingen (leerniveau: toepassen).
Een van de triggers om deel te nemen aan Challenge jouw Toekomst is de competitie. Elke deelnemer gaat letterlijk de challenge aan met collega’s. Bij elke challenge verdienen deelnemers FIT-Coins en strijden ze om de eerste plaats in het klassement.
Voor deze competitie benutten we twee soorten klassementen.
- Een klassement op individueel niveau; De persoon met de meeste punten staat bovenaan het klassement.
- Een klassement op team niveau; Het team met gemiddeld de meeste punten staat bovenaan het klassement.
Een combinatie van beide klassementen is ook mogelijk en natuurlijk worden winnende deelnemers en/of teams beloond met een prijs!
Effect
Deelnemers geven aan dat de inhoud, aansprekende huisstijl, juiste tone of voice én het verdienen van de FIT-Coins bijdragen aan een positieve user experience en user engagement!
Uit de eindevaluatie van het programma blijkt dat het competitie-element als zeer positief wordt ervaren. Sommige deelnemers stellen zelfs voor om bepaalde challenges uit te breiden om bonus FIT-Coins te kunnen verdienen. Ze vinden het klassement van toegevoegde waarde omdat het, ondanks dat Challenge jouw Toekomst een individueel traject is, betrokkenheid creëert binnen het team en de gehele organisatie. Het motiveert hen om actief deel te nemen en stimuleert ook gesprekken met collega’s over de inhoudelijke aspecten.
Uit een wetenschappelijke effectmeting is gebleken dat deelnemers significant hoger scoorden op hun bewustzijn rondom Duurzame Inzetbaarheid na deelname aan Challenge jouw Toekomst.
Serious game
Veranderinterventie
De Provincie Noord- Holland is op dit moment bezig met de implementatie van een Sharepoint Werkomgeving. Het is noodzakelijk dat provinciemedewerkers leren om informatie, die momenteel wordt opgeslagen op een netwerkschijf met een mappenstructuur, op te slaan in een door de Provincie Noord-Holland ontwikkelde SharePoint omgeving. Op SharePoint wordt niet langer gebruik gemaakt van een mappenstructuur, maar worden documenten opgeslagen in documentensets met metadata. Dit is niet alleen een technische verandering, maar brengt ook een cultuurverandering met zich mee.
Om de medewerkers bewust te maken van de noodzaak van deze verandering, maken we gebruik van de kracht van een serious game, namelijk een escape-room. In deze escape-room hebben de spelers de rol van een team van ethische hackers. Binnen een tijdsbestek van een half uur moeten zij de juiste code zien te vinden in een complexe mappenstructuur. Op deze manier ervaren ze op een leuke en interactieve wijze hoe belangrijk deze verandering voor de Provincie is. Deze ervaring vergroot ook de bereidheid van medewerkers om de verandering naar Sharepoint te omarmen.
Effect
Deelnemers zijn enthousiast over de escape-room en begrijpen beter waarom de verandering nodig is. Ze waarderen de escape-room als een welkome onderbreking in het dagprogramma en waarderen de opzet waarbinnen ze openlijk kunnen praten over hun zorgen en weerstand tegen de verandering. Het besef dat zoeken in een mappenstructuur hetzelfde is als het zoeken naar een naald in een hooiberg is, blijft na het spel bij hen hangen. Ze ervaren de speelse benadering als een positieve stimulans voor de verandering.
Serious game
Talentenprogramma
In het Talentenprogramma voor het Ministerie van Economische Zaken & Klimaat en het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, werken de deelnemers tien maanden lang aan hun persoonlijke en professionele ontwikkeling als ambtenaar. Het programma is opgedeeld in vier themablokken. Samen met advies- en organisatiebureau Ardis hebben wij een blended aanpak ontwikkeld, waarbij online en offline leren naadloos op elkaar aansluiten. Door gebruik te maken van een online leeromgeving worden deelnemers gestimuleerd om zelfstandig te blijven leren.
Om de motivatie van deelnemers te vergroten en de leerstof te borgen, hebben we een serie van vier Serious games uitgewerkt. Aan het eind van ieder themablok spelen ze een deel van het spel, waarbij de precieze opdrachten in het spel een link hebben met de inhoud van het desbetreffende themablok. In het spel worden zij begeleid door een Game Master.
Deelnemers worden uitgedaagd om een spannende en uitdagende case op te lossen, waarbij ze samenwerken om een mysterieuze verdwijningszaak te ontrafelen. Spelenderwijs passeren de thema’s waar de deelnemers in de leeromgeving en tijdens de trainingsdagen al over geleerd hebben, opnieuw de revue, zoals het in kaart brengen van een krachtenveld inclusief verschillende belangen en het nemen van inclusieve besluiten.
Met deze reeks van games zorgen we ervoor dat de deelnemers de geleerde kennis en vaardigheden borgen door ze toe te passen in een ‘fictieve’ praktijksituatie. Tegelijkertijd stimuleren we hun motivatie om ook tijdens het volgende themablok weer actief aan de slag te gaan met de leeromgeving, omdat ze de verworven theoretische kennis later weer nodig zullen hebben tijdens de games. Na elke game worden deelnemers aangemoedigd om kort te reflecteren op hun eigen gedrag en de teamdynamiek. Dit proces wordt begeleid door een ervaren trainer.
Effect
Deelnemers geven aan dat ze de games een boeiende en creatieve werkvorm vinden die werkelijk ‘anders dan anders’ is. Ze vinden het leuk dat ze binnen de games zowel aan inhoudelijk relevante thema’s als aan hun soft skills werken. Zo laten ze weten dat de games hen bewuster hebben gemaakt van hun natuurlijke gedrag binnen een team en dat ze nu beter in staat zijn om situaties te doorzien en te beslissen welke rol ze in die specifieke situatie moeten innemen. Bijvoorbeeld een leidinggevende of verbindende rol. Bovendien zorgt de game ervoor dat ze actiever met de inhoud en de leeromgeving aan de slag gaan.
Conclusie
Klinkt goed, vind je ook niet?! Overal gamification & serious games gebruiken zou je zeggen! Maar zo simpel is het niet. Het is belangrijk om de keuze voor spelelementen altijd zorgvuldig af te stemmen op de specifieke situatie en kenmerken van deelnemers. Hier kijken wij binnen T-wise altijd nauwkeurig naar.
Serious gaming, mits goed ontwikkeld, is naar onze mening voor iedereen en voor iedere organisatie geschikt! Als de game maar goed aansluit bij het onderwerp en past bij de organisatie.
Meer weten
over gamification?
Bel of mail Bonita! Zij weet hier alles van.
Wil je alles weten over spelen, leren en veranderen?
Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Adres
Binckhorstlaan 36
2516 BE Den Haag
Contact
Algemeen
info@t-wise.nl
+31-702230016
Spelen, leren en veranderen
Inleiding
Hoe benutten we de kracht van spelen bij processen die gericht zijn op leren en veranderen?
Binnen ons werkveld zien we een groeiende vraag naar interactieve en creatieve leervormen om mensen te betrekken bij en mee te nemen in ontwikkelingen en veranderingen. Waar tot voor kort informatieoverdracht centraal stond – zowel digitaal als fysiek – is er een groeiende behoefte aan een aanpak waarin ontdekken, proberen en spelen centraal staan. En dat is precies de aanpak waarin wij ons binnen T-wise gespecialiseerd hebben. We doen dat door de kracht van interactie en spel consequent in te zetten bij ontwikkel- en veranderprojecten.
Dit blijkt in de praktijk bijzonder effectief! We hebben de afgelopen tijd in verschillende projecten de kracht ervaren die spel en spelelementen met zich meebrengen. We passen dit graag op verschillende manieren toe, waarbij we onderscheid maken tussen Gamification & Serious Gaming.
In deze Wisepaper gaan we in op de verschillen tussen Gamification en Serious gaming, leggen we uit waarom we bewust spel en spelelementen integreren in onze aanpak en geven we voorbeelden uit onze eigen werkpraktijk.
Gamification vs Serious gaming
Wellicht ben je bekend met termen als Educational games, Gamification, Serious games, Game based learning en Playful learning. Deze termen worden vaak gebruikt om situaties te beschrijven waarin spelen en leren worden gecombineerd. Hoewel ze enigszins van elkaar verschillen in betekenis en nadruk, delen ze allemaal het gemeenschappelijke idee van het gebruik van games en game-elementen in leersituaties. Bij T-wise maken we gebruik van de benaderingen van zowel Gamification als Serious gaming.
Gamification
Gamification verwijst naar het toepassen van game-elementen, zoals scores, badges, competitie en verhaallijnen in een niet-gamecontext, zoals in digitale leeromgevingen of applicaties die je motiveren om te veranderen. Het doel is om de betrokkenheid en motivatie van mensen te vergroten of het leren/oefenen leuker te maken, waardoor resultaten verbeteren. Bij Gamification voeg je dus spelelementen toe aan bestaande (leer)processen.
Het verschil met Serious gaming is dat het bij Gamification niet noodzakelijk draait om het spelen van een volledige game, maar eerder om het toepassen van game-elementen op specifieke taken of activiteiten.
Serious gaming
Een Serious game is een spel dat specifiek is ontworpen om serieuze doelen te bereiken. Denk aan educatieve, trainings- of informatiedoeleinden voor het verbeteren van leerervaringen, het ontwikkelen van vaardigheden en het bevorderen van gedragsverandering. Het verschil met Gamification is dat bij een Serious game het spel centraal staat. De onderliggende doelen worden door het spelen van het spel bereikt – deels bewust, maar soms ook onbewust.
Spelen met T-wise
Bij T-wise maken we vaak gebruik van de benaderingen van zowel Gamification als Serious gaming in onze leer- en veranderaanpak. We geven graag van beide enkele voorbeelden.
Challenge jouw toekomst (gamification)
Om de lidbedrijven van de WENB (werkgeversvereniging voor bedrijven in energie, telecom, recycling en milieu) te ondersteunen bij hun Duurzame Inzetbaarheidsbeleid, heeft T-wise samen met Loyalis Kennis & Consult de campagne ‘Challenge jouw Toekomst!’ ontwikkeld.
Wanneer organisaties, teams of medewerkers zich aanmelden voor Challenge jouw Toekomst, ontvangen ze een persoonlijke code om in te loggen in een Boost-it app. Gedurende zes weken ontvangen ze prikkelende boosters via push-notificaties in de app. Elke booster behandelt een specifiek thema en duurt slechts 3-5 minuten. De inhoud van elke booster is als volgt opgebouwd:
– Introductie: Korte introductievideo met een grappige of inspirerende insteek.
– Quiz-vragen: Drie kennisvragen (leerniveau: onthouden).
– Stellingen: Reflectie van het thema op de persoonlijke situatie (leerniveau: begrijpen).
– Tips: Gepersonaliseerde tips op basis van de antwoorden op de stellingen (leerniveau: toepassen).
Een van de triggers om deel te nemen aan Challenge jouw Toekomst is de competitie. Elke deelnemer gaat letterlijk de challenge aan met collega’s. Bij elke challenge verdienen deelnemers FIT-Coins en strijden ze om de eerste plaats in het klassement.
Voor deze competitie benutten we twee soorten klassementen.
– Een klassement op individueel niveau; De persoon met de meeste punten staat bovenaan.
– Een klassement op team niveau; Het team met gemiddeld de meeste punten staat bovenaan.
Een combinatie van beide klassementen is ook mogelijk en natuurlijk worden winnende deelnemers en/of teams beloond met een prijs!
Effect
Deelnemers geven aan dat de inhoud, aansprekende huisstijl, juiste tone of voice én het verdienen van de FIT-Coins bijdragen aan een positieve user experience en user engagement!
Uit de eindevaluatie van het programma blijkt dat het competitie-element als zeer positief wordt ervaren. Sommige deelnemers stellen zelfs voor om bepaalde challenges uit te breiden om bonus FIT-Coins te kunnen verdienen. Ze vinden het klassement van toegevoegde waarde omdat het, ondanks dat Challenge jouw Toekomst een individueel traject is, betrokkenheid creëert binnen het team en de gehele organisatie. Het motiveert hen om actief deel te nemen en stimuleert ook gesprekken met collega’s over de inhoudelijke aspecten.
Uit een wetenschappelijke effectmeting is gebleken dat deelnemers significant hoger scoorden op hun bewustzijn rondom Duurzame Inzetbaarheid na deelname aan Challenge jouw Toekomst.
Veranderinterventie (Serious game)
De Provincie Noord- Holland is op dit moment bezig met de implementatie van een Sharepoint Werkomgeving. Het is noodzakelijk dat provinciemedewerkers leren om informatie, die momenteel wordt opgeslagen op een netwerkschijf met een mappenstructuur, op te slaan in een door de Provincie Noord-Holland ontwikkelde SharePoint omgeving. Op SharePoint wordt niet langer gebruik gemaakt van een mappenstructuur, maar worden documenten opgeslagen in documentensets met metadata. Dit is niet alleen een technische verandering, maar brengt ook een cultuurverandering met zich mee.
Om de medewerkers bewust te maken van de noodzaak van deze verandering, maken we gebruik van de kracht van een serious game, namelijk een escape-room. In deze escape-room hebben de spelers de rol van een team van ethische hackers. Binnen een tijdsbestek van een half uur moeten zij de juiste code zien te vinden in een complexe mappenstructuur. Op deze manier ervaren ze op een leuke en interactieve wijze hoe belangrijk deze verandering voor de Provincie is. Deze ervaring vergroot ook de bereidheid van medewerkers om de verandering naar Sharepoint te omarmen.
Effect
Deelnemers zijn enthousiast over de escape-room en begrijpen beter waarom de verandering nodig is. Ze waarderen de escape-room als een welkome onderbreking in het dagprogramma en waarderen de opzet waarbinnen ze openlijk kunnen praten over hun zorgen en weerstand tegen de verandering. Het besef dat zoeken in een mappenstructuur hetzelfde is als het zoeken naar een naald in een hooiberg is, blijft na het spel bij hen hangen. Ze ervaren de speelse benadering als een positieve stimulans voor de verandering.
Talentenprogramma (serious game)
In het Talentenprogramma voor het Ministerie van Economische Zaken & Klimaat en het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, werken de deelnemers tien maanden lang aan hun persoonlijke en professionele ontwikkeling als ambtenaar. Het programma is opgedeeld in vier themablokken. Samen met advies- en organisatiebureau Ardis hebben wij een blended aanpak ontwikkeld, waarbij online en offline leren naadloos op elkaar aansluiten. Door gebruik te maken van een online leeromgeving worden deelnemers gestimuleerd om zelfstandig te blijven leren.
Om de motivatie van deelnemers te vergroten en de leerstof te borgen, hebben we een serie van vier Serious games uitgewerkt. Aan het eind van ieder themablok spelen ze een deel van het spel, waarbij de precieze opdrachten in het spel een link hebben met de inhoud van het desbetreffende themablok. In het spel worden zij begeleid door een Game Master.
Deelnemers worden uitgedaagd om een spannende en uitdagende case op te lossen, waarbij ze samenwerken om een mysterieuze verdwijningszaak te ontrafelen. Spelenderwijs passeren de thema’s waar de deelnemers in de leeromgeving en tijdens de trainingsdagen al over geleerd hebben, opnieuw de revue, zoals het in kaart brengen van een krachtenveld inclusief verschillende belangen en het nemen van inclusieve besluiten.
Met deze reeks van games zorgen we ervoor dat de deelnemers de geleerde kennis en vaardigheden borgen door ze toe te passen in een ‘fictieve’ praktijksituatie. Tegelijkertijd stimuleren we hun motivatie om ook tijdens het volgende themablok weer actief aan de slag te gaan met de leeromgeving, omdat ze de verworven theoretische kennis later weer nodig zullen hebben tijdens de games. Na elke game worden deelnemers aangemoedigd om kort te reflecteren op hun eigen gedrag en de teamdynamiek. Dit proces wordt begeleid door een ervaren trainer.
Effect
Deelnemers geven aan dat ze de games een boeiende en creatieve werkvorm vinden die werkelijk ‘anders dan anders’ is. Ze vinden het leuk dat ze binnen de games zowel aan inhoudelijk relevante thema’s als aan hun soft skills werken. Zo laten ze weten dat de games hen bewuster hebben gemaakt van hun natuurlijke gedrag binnen een team en dat ze nu beter in staat zijn om situaties te doorzien en te beslissen welke rol ze in die specifieke situatie moeten innemen. Bijvoorbeeld een leidinggevende of verbindende rol. Bovendien zorgt de game ervoor dat ze actiever met de inhoud en de leeromgeving aan de slag gaan.
Conclusie
Klinkt goed, vind je ook niet?! Overal gamification & serious games gebruiken zou je zeggen! Maar zo simpel is het niet. Het is belangrijk om de keuze voor spelelementen altijd zorgvuldig af te stemmen op de specifieke situatie en kenmerken van deelnemers. Hier kijken wij binnen T-wise altijd nauwkeurig naar.
Serious gaming, mits goed ontwikkeld, is naar onze mening voor iedereen en voor iedere organisatie geschikt! Als de game maar goed aansluit bij het onderwerp en past bij de organisatie.
Verslag van Play in Business event - top 4 inzichten
Play in Business
Op een vroege vrijdagochtend tref ik mijn collega Bonita bij Madurodam om samen naar het Play in Business event te gaan. Moe van een drukke en intensieve week, maar vol verwachting rijden we richting het GeoFort in Herwijnen. Wanneer we het terrein oplopen verdwijnt die moeheid als sneeuw voor de zon. Wat een sfeer en energie! Een groot verschil met de energie die ik ken van de traditionele – toch wat serieuze – L&D conferenties. Iedereen komt hier om een dagje te spelen en dat voel je meteen. Het is een powerpoint-loos event, met uitzondering van de Keynote van Erik Scherder, waarover hieronder meer. Het is een dag vol spelen, ervaren, verbinden en inspiratie. We zetten de top 4 inzichten hieronder voor je op een rij:
1. Spelen is DE manier om je brein goed te houden en te trainen
De keynote was van Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie aan de VU. Hij had een zeer interessant en boeiend verhaal over ons brein en wat daarop van invloed is. De kernboodschap van zijn verhaal was als volgt. We willen de witte stof in ons brein, ook wel myeline genoemd, optimaliseren. Myeline zorgt voor snelle verbindingen waardoor we snel kunnen schakelen. En dat is wat we willen! Er zijn meerdere factoren van die van invloed zijn op de werking van myeline. Negatieve factoren zijn bijvoorbeeld alcohol en stilzitten. Factoren die een positieve invloed hebben op myeline zijn bijvoorbeeld mediteren, muziek en bewegen. Wil je jouw Meyeline gehalte na je 30e hooghouden moet je het volgende doen:
– Nieuwe dingen proberen
– Dingen doen die uitdagend zijn
– Je moet moeite doen
Al deze drie elementen zijn vertegenwoordigd in spelen! Spelen is dus ontzettend goed voor je brein, zeker na je 30e. Terwijl we juist steeds minder gaan spelen naarmate we ouder worden. Het gezegde “We don’t stop playing because we grow old; we grow old because we stop playing” is dus wel degelijk waar en ook nog eens wetenschappelijk onderbouwd. Des te meer reden om spelen meer te integreren in ons dagelijkse werk!
2. Spelen creëert een psychologisch veilige omgeving om te oefenen, te experimenteren en fouten te maken.
Een goede serious game bevat een goede verhaallijn. Door mensen mee te nemen in een fictief verhaal en ze er in onder te dompelen, stel je mensen in de gelegenheid om te oefenen en te experimenteren in een fictieve wereld (de spelomgeving). Hierdoor kunnen mensen hun dagelijkse situatie (met alle mitsen, maren en belemmeringen) even achter zich laten. In het spelomgeving hebben deelnemers de volledige vrijheid om bewust, maar grotendeels ook onbewust te oefenen met (nieuw) gedrag. Vervolgens stappen deelnemers terug in de ‘echte wereld’ en is er de mogelijkheid om direct feedback te geven en te reflecteren. Doordat deelnemers kennis en vaardigheden in de spelomgeving hebben toegepast en hier direct feedback op hebben ontvangen, is de transfer naar de praktijk veel makkelijker.
3. Spelen is laagdrempelig en enorm goed voor verbinding
Wat ons opviel tijdens dit event, is dat je tijdens het spelen en spelenderwijs bezig zijn met een inhoudelijk thema ontzettend makkelijk verbinding met anderen maakt. Netwerken en verbinden op een congres kan wat stijf en geforceerd zijn. Daar was tijdens dit event geen enkele sprake van. Doordat we de hele dag door aan het spelen waren, legden we opvallend veel verbinding met mensen die we anders niet snel gesproken hadden. Door te spelen, raak je automatisch in verbinding met je medespelers en komt het gesprek vanzelf.
4. We moeten ons meer gedragen, en dus spelen, als kleuters
Eén van de sessies die ik bijwoonde ging over de vraag hoe je meer spelenderwijs kunt werken. Het antwoord: gedraag je eens meer als een kleuter! Kleuters spelen door te experimenteren. Kleuters doen gewoon, zonder te overleggen, ze experimenteren en maken fouten. Wanneer we meer spelen, denken en samenwerken als een kleuter:
– Doen we meer zonder te overleggen
– Creëren we meer ruimte voor het maken van fouten (=experimenteren)
– Werken en reageren we meer Intuïtief
Het lijkt ons een mooi voornemen wanneer we na de zomer weer aan het werk gaan: meer spelen, denken en samenwerken als kleuters!
Leanne Witjas
11-07-2023
Dankbaarheid challenge
Dankbaarheid Challenge
Nu ik persoonlijk de kracht van dankbaarheid heb ervaren, heb ik me voorgenomen om niet alleen dagelijks te bedenken waar ik dankbaar voor ben, maar dit ook op te schrijven. Het daadwerkelijk opschrijven van de dingen waar je dankbaar voor bent en dit ook met enige regelmaat teruglezen is bewezen effectief voor een duurzaam en blijvend gevoel van geluk.
Beginnen met zo’n nieuwe gewoonte is niet gemakkelijk. Aangezien ik in mijn werk ook op dagelijkse basis met gedragsverandering bezig ben, deel ik in deze blog graag de succesfactoren voor het aanleren van deze nieuwe gewoonte.
Om je hersenen te trainen om dagelijks op te schrijven waar je dankbaar voor bent zijn twee dingen van groot belang:
- Doe het minimaal 30 dagen elke dag, pas dan wordt het een gewoonte.
- Maak er een dagelijkse routine van.
Met goede moed ging ik 30 dagen aan de slag. Maar hoe doe je dat nou? Het aanleren van zo’n nieuwe gewoonte? Er is veel onderzoek gedaan naar hoe gewoontes ontstaan. Hierin zijn vier factoren belangrijk:
- Je weet waarom je iets wilt veranderen
- Je hebt een concreet plan
- Je betrekt je omgeving/ vraagt hulp
- Je houdt je voortgang bij
Ik behandel alle vier de factoren hier kort:
1. Weet waarom je iets wil veranderen
Ik heb ervaren dat ik gelukkiger ben als ik actief dankbaarheid beoefen. Daarnaast zijn dankbare mensen optimistischer, vriendelijker, empathischer en hebben bovendien een sterker immuunsysteem. Wie wil dat nou niet?
Mijn motivatie:
Ik wil iedere dag opschrijven waarvoor ik dankbaar ben, omdat ik heb gemerkt dat dit me helpt om gelukkiger te zijn. Ik ervaar meer gevoelens van geluk. Ik wil me focussen op wat er wel is in plaats van wat er niet is.
2. Maak een concreet plan
Hier werd het bij mij al iets lastiger. Ik heb een redelijk druk leven met een kleintje thuis en mijn partner en ik werken allebei fulltime. Het is best lastig om een vast tijdstip te vinden om dit te doen. Ik besloot dat dit voor mij het beste werkt als ik het voor het slapen gaan doe. Voor mij is dit een mooie afsluiting van de dag en ik leg mijn dagboek op mijn nachtkastje. Het kiezen van een vast moment voor het invullen, vergroot de kans dat je er ook daadwerkelijk aan denkt.
TIP: Denk je dat je het op een vast tijdstip alsnog vergeet? Zet een alarm in je telefoon!
3. Betrek je omgeving/ vraag hulp
Door je omgeving te betrekken bij jouw nieuwe gewoonte, sta je er niet alleen voor. Vertel jouw omgeving dat je bezig bent met deze nieuwe gewoonte en vraag hen om er af en toe naar te vragen.
Een alternatief kan zijn om dingen over jouw nieuwe gewoonte te delen op social media. Zo weet jouw omgeving automatisch dat je bezig bent met deze nieuwe gewoonte. Ik ben foto’s gaan delen op Instagram met de hashtag #Dankbaar.
4. Houd je voortang bij
Wissel je dankbaarheden af. Natuurlijk ben je dankbaar voor je familie en je gezondheid. Dit kun je ook regelmatig benoemen, maar als je dit dagelijks opschrijft treedt er gewenning op. Schrijf deze dingen alleen op als je hier ook echt dankbaarheid voor voelt en beschrijf dit zo specifiek mogelijk. Bij het specifiek maken helpt het om ‘omdat’ achter de dingen waar je dankbaar voor bent te zetten:
Ik ben vandaag dankbaar voor…. omdat…..
Het hoeft niet perfect! Maak het jezelf niet te moeilijk. Kun je vandaag geen drie dingen bedenken, maar één of twee? Ook prima! De gewoonte is een middel om (meer) geluk te ervaren, niet een doel op zich. Ik heb ook dagen gehad dat ik er niet aan toe kwam. Mijn tip: pak het gewoon weer op als je er wel weer aan toe komt! Uit onderzoek blijkt dat de positieve effecten van de gewoonte om op te schrijven waar je dankbaar voor bent tot wel zes maanden kunnen aanhouden. Een pauze kan dus prima en heeft niet direct negatief effect.
Is het nou echt nodig om dit allemaal op te schrijven? Kun je niet gewoon bedenken waar je dankbaar voor bent? Natuurlijk, maar dan mis je het terugbladeren. Juist het teruglezen van waar je allemaal dankbaar voor bent vergroot het gevoel van geluk. Daarnaast dwingt het opschrijven je goed te verwoorden wat je voelt. Dit maakt dat je actiever bezig bent met waar je dankbaar voor bent. Schrijf het op met pen en papier in plaats van in je telefoon! Wanneer je met de hand schrijft worden je hersenen beter gestimuleerd.
Tot slot: Blijf oefenen! Ook na die 30 dagen. De Amerikaanse onderzoeker Brené Brown beschrijft in haar populaire boek: De moed van imperfectie: Als we niet bewust dankbaar zijn, vergeten we het, omdat we wennen aan wat we al hebben.
Leanne Witjas
08-11-2021
Dankbaarheid
Dankbaarheid
Een tijdje terug werd ik geraakt door dit filmpje over dankbaarheid:
Iedere keer als ik het weer zie, krijg ik kippenvel. Paul de Blot legt zijn vinger op een voor mij persoonlijk, zere en bijzondere plek. Hij heeft gelijk: Als je dankbaar bent, ben je altijd tevreden!
Vorig jaar april verloor ik mijn dochter toen ze twee maanden oud was. Ik denk en hoop nooit een groter verdriet in mijn leven mee te maken. Het gekke is dat ik sinds haar overlijden veel dankbaarder in het leven sta dan daarvoor. Juist door zo’n ongelooflijk groot verlies en door het intense verdriet kan ik de kleine dingen in het leven veel meer waarderen. Ik besef me dagelijks veel meer waar ik allemaal dankbaar voor ben. Mijn cappuccino met havermelk s’ morgens in bed, mijn familie, het fijne huis waar ik in woon, een glimlach of knuffel van mijn zoontje, mijn leuke collega’s, het zonnetje op mijn gezicht, een fijne wandeling, dat ik zeven weken voor mij dochter heb mogen zorgen en dat we elkaar zo goed hebben leren kennen.
Het is niet voor niets dat onderzoek uitwijst dat dankbaar zijn hét fundament is voor een gelukkig leven. Sonja Lyubomirksy – hoogleraar aan de universiteit van Californië – geeft in haar boek ‘De Maakbaarheid van het Geluk’ een op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde benadering voor een blijvend gelukkig leven. In dit onderzoek beschrijft ze de 40% hypothese. Deze hypothese beschrijft dat ons basisniveau van geluk voor 50 % aangeboren en genetisch bepaald is. Slechts 10% wordt bepaald door omgevingsfactoren. Mensen overschatten vaak de invloed van omgevingsfactoren. Rijke mensen zijn niet veel gelukkiger dan arme mensen en mensen die ziek zijn, voelen zich niet minder gelukkig dan gezonde mensen. Op de overige (maar liefst) 40% kun je zelf invloed uitoefenen(!). Dit heeft te maken met hoe je denkt en hoe je je gedraagt. Hierin ligt ruimte om voor jezelf meer geluk te creëren. Lyubomirsky heeft systematisch onderzocht wat het verschil is in gedachten- en gedragspatronen tussen gelukkige en ongelukkige mensen. Oprecht gelukkige mensen blijken controle uit te oefenen over hun gedachten en gevoelens en steeds op zoek te gaan naar nieuwe inzichten. Zij stelt dat een ongelukkig mens gelukkiger kan worden door de gewoonten en het gedrag van gelukkige mensen over te nemen.
Zij noemt 12 wetenschappelijk onderbouwde manieren om een duurzaam, blijvend gevoel van geluk te stimuleren. Binnen deze 12 strategieën voor een gelukkig leven staat – je raadt het al – dankbaarheid op nummer 1! Mensen die dankbaar zijn en zich hier bewust op focussen, bijvoorbeeld door het elke dag op te schrijven, zijn gelukkiger! Ze ervaren meer plezier, zijn optimistischer, vriendelijker, empathischer en hebben bovendien een sterker immuunsysteem.
Zoals Paul de Blot in het filmpje zegt:
Ik schrijf elke dag op.. in een dagboek …
..alleen de mooie herinneringen van de dag…
Her-innering
Niet geheugen
Het geheugen is verstandelijk
Herinnering is in je hart
Meestal bewaar je in je herinneringen de rotsituaties
En daarmee komen we nooit tot rust
Dan verbitter je
Je moet jezelf programmeren
Als je elke dag opschrijft waar je van geniet deze dag
Dan blijf je genieten van je leven
Paul de Blot is 95 jaar, heeft de meest vreselijke dingen meegemaakt, heeft geen familie meer om zich heen, weet niet waar zijn ouders begraven liggen, maar is elke dag tevreden en is – zoals hij zelf zegt – een gelukkig mens.
Zelf heb ik ook ervaren wat de kracht van dankbaarheid is. Misschien is het voor mij zelfs wel een ‘lifesaver’ geweest. Na het overlijden van mijn dochter viel ik in een diep en donker gat. Maar het feit dat ik elke dag bewust bezig ben met de dingen die er wel zijn en waar ik dankbaar voor ben, maakt dat ik kan zeggen dat ik (weer) gelukkig kan zijn… Ook al mis ik mijn dochter elk uur, elke minuut en iedere seconde van de dag.
Dus bij deze: programmeer jezelf! Maak her-inneringen en schrijf elke dag alleen de mooie herinneringen op. Niet die uit je geheugen, maar die uit je hart!
Leanne Witjas
30-11-2021
Boost learning
Download hier de opgemaakte versie van de wisepaper
The forgetting curve
Herken je dit? Tijdens een bijeenkomst of training probeer je zoveel mogelijk nieuwe informatie te onthouden. Wanneer je de dag erna weer aan het werk bent, stap je terug in de waan van de dag en ben je het meeste alweer vergeten!
Ebbinghaus toonde al in 1885 aan, dat informatie al snel verloren gaat wanneer je geen verdere poging doet om deze informatie te onthouden. Ook wel de vergeetcurve genoemd. De vergeetcurve laat zien dat je na verloop van tijd dingen vergeet. De snelheid waarmee je nieuwe informatie vergeet, neemt exponentieel af. Ebbinghaus bewees dat we 90% van wat we geleerd hebben alweer kwijtraken in de eerste week ná een gebeurtenis of training!
Wij geloven erin dat je door continu te leren en te prikkelen gedurende een langere periode veel meer informatie opneemt en vooral onthoudt.
Om de stof of het geleerde beter te onthouden, moeten we deze regelmatig opfrissen of herhalen, anders verdwijnt het dus voorgoed. Groot voordeel: na iedere opfrisser wordt de mate waarin je iets vergeet kleiner.
Hoe werkt dit precies?
We weten dat het brein uit neuronen bestaat, die elektrische signalen gebruiken die van cel tot cel gaan. Het brein is niet statisch, maar dynamisch, dit noemen we ook wel plasticiteit. Neuroplasticiteit zorgt ervoor dat we nieuwe verbindingen vormen tussen zenuwcellen om nieuwe dingen te leren, maar ook om gewoonten en gedrag te veranderen.
Onze hersenen zijn dus niet statisch, dankzij neuroplasticiteit veranderen ze en passen ze zich aan door nieuwe informatie.
Door bewust en herhaaldelijk nieuwe connecties te maken, hebben we zelf invloed op hoe deze (synaptische) verbindingen werken. Hoe vaker een patroon in de hersenen wordt herhaald, des te sterker de neurale verbinding.
Spaced repetition
Het onderzoek van Ebbinghaus leert ons, dat je door herhaling steeds beter onthoudt. Daarmee maakt hij het belang duidelijk van gespreid leren (spaced practice). Door je hersenen steeds te trainen op het ophalen van informatie uit je langetermijngeheugen, versterk je de verbinding tussen de neuronen in je hersenen, waardoor je makkelijker informatie uit je langetermijngeheugen kunt halen.
Deze herhalingen creëren en organiseren wij, door de perfecte blend van Teach, Touch en Tech. We noemen dit Boost learning. Iedere herhaling of ieder opfrismoment noemen we een Booster. Boosters zijn gebaseerd op het principe van micro-learning.
“Meer dan een eeuw nadat Ebbinghaus met de vergeetcurve kwam hebben we de ultieme oplossing om de strijd met de vergeetcurve aan te gaan:
Boost learning!”
T-wise
Boost learning heeft effect, omdat we de neurale verbindingen in de hersenen sterker maken. We blijven het brein triggeren met de informatie die het moet onthouden. Door telkens via korte ‘bites’ in aanraking te komen met eerder geleerde informatie, krijgt het brein de kans om het op te slaan in het langetermijngeheugen. Als dit niet gebeurt, verwijdert het brein als het ware deze informatie weer.
Door de essenties een bijeenkomst na afloop te boosten, stimuleren we de retentie (kennisbehoud) en gaan we strijd met de vergeetcurve aan!
Transfer van training naar de werkplek
De transfer van het geleerde naar het werk, na afloop van een bijeenkomst, blijft onderbelicht en komt hierdoor vaak maar gedeeltelijk, of zelfs helemaal niet, tot stand. Dat zien we zowel in de praktijk als in de literatuur. Juist die post-trainingtransfer bepaalt in belangrijke mate of het geleerde op de werkplek wordt toegepast.
“Als de leerprocessen uit de formele opleidingen niet op één of andere wijze ondersteuning krijgen van de krachtige leerprocessen in het dagelijkse werk, dan zullen ze weinig invloed hebben”
Joseph Kessels (1996)
Deze transfer gaat niet vanzelf! Veel organisaties bieden een breed scala aan training en opleiding aan. Die vaak prima zijn om kennis en vaardigheden te leren en deze ook te oefenen. Maar om deze vaardigheden ook daadwerkelijk in de praktijk te kunnen zetten, is meer nodig dan een training.
Make it stick!
Hoe doe je dat dan, Boost learning? Wat zijn randvoorwaarden voor het ontwerpen van impactvolle boosters?
Er is een aantal (psychologische) principes die we hiervoor in kunnen zetten.
Retentie wordt gestimuleerd door het concept van overlearning. Overlearning betekent dat iets zo vaak wordt herhaald, dat het wordt opgeslagen in het langetermijngeheugen. De impact van overlearning hangt af van:
- Hoe vaak iets wordt herhaald: hoe vaker hoe beter.
- De tijd tussen twee boosters. Hoe snel volgen boosters elkaar op? Vooral bij cognitieve taken geldt: hoe langer het duurt voordat iets herhaald wordt, hoe sneller de retentie afneemt.
- Herkenning, want herkenning werkt beter dan herinnering.
- Het soort taak: overlearning werkt voor zowel cognitieve als fysieke taken, hoewel het bij cognitieve taken iets effectiever blijkt.
In het ontwerp van boosters kunnen we onder andere gebruik maken van een aantal cognitieve biases. Cognitieve biases zijn bevoordeelde gedachtegangen die invloed hebben op het leren of herkennen.
- Context-effect: Je onthoudt informatie beter als je deze opdoet in een omgeving/context waarin de informatie ook daadwerkelijk gebruikt wordt. Informatie die je nodig hebt voor gedrag op de werkvloer, neem je het snelst op als je ook daadwerkelijk op de werkvloer staat. Dit is één van de belangrijkste redenen voor het gebruik van boosters: breng het leren naar waar het echt thuishoort, de werkplek. Het is belangrijk dat de informatie die in de boosters verwerkt is, ook uitvoerbaar is in de werkcontext.
- Self-serving bias: Maak duidelijk waarom iets belangrijk is. Bij het opslaan van informatie is het belangrijk dat de ontvanger snapt welke toegevoegde waarde het heeft voor hem of haar. Dit noemen we ook wel het What’s in it for me principe (WIIFM).
- Picture superiority effect: Visuele beelden zijn makkelijker te onthouden dan lappen tekst.
Plaatjes onthouden we dus makkelijker dan tekst. Maar we kunnen dingen nog beter onthouden wanneer we de combinatie van beeld en tekst optimaal inzetten. Dit heet dual coding. Dual coding (dubbele coderingstheorie; Paivio, 1971) houdt in dat in het brein geschreven en gesproken woorden slechts één keer gecodeerd worden. Plaatjes worden echter dubbel gecodeerd in de hersenen, zowel visueel als verbaal. Beelden laten dus sterkere sporen na. Wanneer we dezelfde informatie zowel gesproken als visueel uitbeelden, doen we een beroep op een vergroot werkgeheugen, zowel op het visuele als op het auditieve werkgeheugen. Hierdoor verdubbelen we het leren, want we spreken twee verwerkingsprocessen aan: het verbaal semantisch proces en het iconisch proces.
Niet alleen dual coding draagt bij aan retentie. Wanneer we verschillende zintuigen inzetten, wordt ook de retentie versterkt. Door bijvoorbeeld kinetische, visuele en gehoor- zintuigen met elkaar te combineren onthoud je tot 10% meer dan met slechts één zintuig.
Een ander element dat retentie stimuleert, is verassing. Door in te gaan tegen de verwachtingen van de ontvanger en boosters op onverwachte momenten te versturen, bevorderen we de retentie.
Onderzoek van Williams & Zahed wijst ook uit dat leren via de computer of via een mobile device een positiever effect heeft op de mate van retentie dan traditioneel klassikaal leren. Een verklaring hiervoor is de manier waarop online leren vaak ontworpen is. De gebruiker wordt vaker getest tussendoor. Uit dit onderzoek bleek dat, dat leren via de computer zeker niet onder doet aan traditioneel leren, qua cijfers en tevredenheid van de gebruikers.
Keep it micro!
Zoals eerdergenoemd, zijn boosters gebaseerd op het principe van micro-learning. Dit houdt in dat je de (leer)content opdeelt in kleine (hapklare) stukjes, learning bites. Deze learning bites lenen zich ideaal voor mobile learning en zijn een ideale manier om kennis vast te houden. Micro-learning biedt tegenwicht voor onze steeds kleiner wordende attentiespanne. De gemiddelde menselijke aandacht spanne in 2000 was 12 seconden, in 2015 was deze 8 seconden (een goudvis heeft een aandacht spanne van 9 seconden) en deze wordt met de afleidingen van het internet steeds korter. De gemiddelde moderne leerling heeft 1% van zijn of haar werkweek om te leren. Dat gaat om 4,8 minuten per dag. Micro-learning en het aanbieden van learning bites zijn hier het perfecte antwoord op.
Maak het interactief!
Je leert beter wanneer je actief betrokken bent dan wanneer je iets passief waarneemt. Wanneer we een gebruiker geen gelegenheid geven om met de inhoud te communiceren, zal deze afhaken en zijn of haar concentratie verliezen.
Misschien wel een van de krachtigste technieken om retentie te bevorderen is: MAKE IT FUN! Wanneer we leren leuk maken kan de retentie stijgen met wel 40%. Wat hierbij helpt is het inzetten van gamification en competitie!
Let’s play!
Gamification is de toepassing van spelmechanica op niet-spelomgevingen. We zien de laatste jaren een enorme toename van gamification in (online) leren.
We maken van het leren een spelletje door een competitie-element toe te voegen. Dit doen we bijvoorbeeld door het sparen van punten of badges, het toevoegen van leaderboards en challenges of het integreren van levels. Omdat gamification de betrokkenheid van de deelnemer stimuleert, stimuleert het de retentie. Hoe meer deelnemers zich bezighouden met de stof en hoe vaker ze terugkomen, hoe meer ze onthouden, hoe meer retentie! Daarnaast stimuleert gezonde concurrentie het kennisbehoud en zorgt het ervoor dat de leerervaring beter blijft hangen.
Social = super!
Een studie van Harvard wijst uit dat delen het beloningssysteem in de hersenen triggert en zelfs kan zorgen voor een afgifte van dopamine. Onderzoekers hebben uitgevonden dat er meer activiteit in het beloningscentrum van de hersenen plaatsvindt wanneer deelnemers de mogelijkheid hebben om informatie te delen met vrienden of familieleden, dan wanneer ze enkel informatie voor zichzelf houden.
De studie concludeert dat delen ons hetzelfde plezier geeft als eten, geld of seks. Zorg er dus voor dat deelnemers tijdens de leerervaring online of offline ervaringen uitwisselen, dit stimuleert de retentie.
Maak er een campagne van!
Campagneleren is een vorm van leren die gebaseerd is op het regelmatig verspreiden van hapklare inhoud, met één duidelijk einddoel. Dit type training kan worden gegeven via allerlei verschillende soorten media gedurende een bepaalde periode.
Het vrijgeven van inhoud met vaste intervallen creëert een gevoel van opwinding en verwachting bij de deelnemers. Campagneleren kan alles omvatten, van video’s tot blogs, quizzen en nog veel meer. Met micro-learning en geplande releases vergroten we de kans dat kennis wordt behouden door het aantal geboden leermogelijkheden te vergroten.
Hoe brengen we het leren en alle bovenstaande aspecten dan naar de mensen toe?
Let’s get mobile!
De eerste iPhone werd uitgebracht in 2007 en zette de wereld op zijn kop. Het heeft een tijdje geduurd voordat de wereld van Learning & Development de wereld van apps ontdekte, maar in 2019 waren er naar schatting zo’n 500.000 leerapps beschikbaar! Mobile learning geeft ons de vrijheid om te leren waar en wanneer we maar willen. Daarnaast brengen we het leren naar een plek waar we toch al vaak zijn: met onze mobiele telefoon op de werkplek. We checken onze mobiele telefoon gemiddeld 150 keer per dag. Het gemak waarmee we toegang hebben tot onze mobiele telefoon en andere devices, leidt tot verhoogde retentie vanwege herhaalde inzichten.
“We need to bring learning to people instead of people to learning”
Elliot Masie
Mobile learning leent zich ideaal voor Boost learning. Boosters, bestaan uit learning bites en zijn korte interactieve opdrachten van enkele minuten. Je kunt een booster op je mobiel openen en voltooien binnen vijf minuten. Dit geeft gebruikers de flexibiliteit om overal en altijd te leren: Just-for-you, just-in-time, just-enough!
Boostercampagne
Alle beschreven componenten nemen wij mee in het ontwerpen van impactvolle boostercampagnes. Een boostercampagne bevat een serie boosters gekoppeld aan een bepaald thema of aan een bepaalde training, bijeenkomst of een bepaald (verander)traject. Samengevat behelst een boostercampagne:
- Een serie boosters voor een X-aantal weken, dat past in, of volgt op een organisatie- of verandertraject.
- Je ontvangt 2 tot 3 boosters per week.
- Boosters ontvang je in de werkcontext, daar waar het gedrag ook daadwerkelijk plaats moet vinden. Veelal bieden we deze aan via een app, zodat je deze op een mobiele telefoon of tablet kunt ontvangen.
- Een duidelijke WIIFM (What’s in it for me).
- We maken gebruik van diverse vormen van media en content. Het liefst maken we hierbij gebruik van beeld en film.
- Boosters zijn leuk om te doen.
- Boosters zijn interactief en stimuleren het uitwisselen van ervaringen met collega’s.
- Boosters zetten aan tot denken, ze prikkelen en stimuleren.
- De campagne bevat vaak een gamification element.
(Organisatie)context
We kunnen de mooiste boostercampagnes ontwerpen, maar moeten altijd rekening houden met de context waarin mensen deze boosters in ontvangen. De context heeft een grote invloed op de transfer en de toepassing in de praktijk. Zo heeft de leercultuur binnen de organisatie veel invloed op de daadwerkelijke transfer. Maar ook de organisatiecontext en de leidinggevende(n) hebben hier een grote rol. Is er binnen het werk ruimte voor nieuw gedrag en loont nieuw gedrag zich? Is de leidinggevende zich bewust van zijn of haar invloed op het transferproces en geeft de leidinggevende feedback of feedforward op het nieuw vertoonde gedrag? Dit zijn allemaal factoren die veel invloed hebben.
Wil je meer weten over deze context? Lees dan binnenkort onze blog over Context, Content & the Carrier!
Koffie?
Ben je nieuwsgierig geworden naar onze Boost learning aanpak? Wij drinken graag een kop koffie om van gedachten te wisselen. Uiteraard kan dit offline of online!
Neem contact met ons op of stuur een mailtje naar info@t-wise.nl. Tot snel!
T-wise infographic!
Altijd al willen weten wat T-wise nou precies doet? Hoe T-wise jouw organisatie kan ondersteunen met ontwikkel- en verandertrajecten?
Bekijk dan snel onze infographic!
Een week met T-wise: Amber
Benieuwd hoe het is om te werken bij T-wise? Bekijk hier de tweede aflevering van 'Een week met T-wise' door onze collega Amber.
Lancering nieuwe Feedforward tool: EFFI!
Onze nieuwe tool EFFI: Efficient Feedforward Instrument hebben we vanaf deze week gelanceerd!
Wil jij weten wat je beter kunt doen tijdens jouw volgende presentatie, vergadering of scrumsessie? Met Effi vraag en ontvang je op eenvoudige wijze feedforward! Maar wat is Feedforward eigenlijk? Feedfoward is het geven van suggesties op hoe iemand iets goed of nog betere kan doen! Met Effi vraag je wat je:
- Moet blijven doen
- Waarmee je moet stoppen
- Wat je meer kunt doen
Bekijk onze nieuwste tool snel in de video hiernaast!
Wil je meer weten over feedforward en het effect hiervan? Lees hier onze Wisepaper over feedback en feedforward.
Effi is gecreëerd in samenwerking met 
& 
Micro-learning - leren en ontwikkelen met impact
Download de geïllustreerde versie van deze Wise-paper
Mobile Leren en de toekomst van Leren & Ontwikkelen
We leven sinds de ontwikkeling van het internet in een tijdperk waarin een ongelooflijk grote hoeveelheid informatie sneller en beter toegankelijk is dan ooit tevoren, maar het lijkt erop alsof we nog niet goed weten hoe we dat ten volle voor het leren en ontwikkelen in organisaties kunnen benutten. Internet en laptops brachten ons sinds het begin van de jaren ’90 al een enorme stap verder in ons vermogen om informatie te zoeken en te krijgen. Net toen we daar een beetje aan gewend waren, kregen we mobiele telefoons en supersnelle netwerken tot onze beschikking. Daarmee kunnen we niet alleen tekst, maar ook videobeelden opvragen, op elk moment en waar we ook zijn!
En toch… veel van ons leren lijkt nog op het bekende ‘classroom’ leren dat gebaseerd is op leraar-leerling interactie en de klassieke manier van kennisoverdracht. Wij typeren die klassieke manier van leren als de combinatie van High Teach (didactiek, leerdoelen en leervormen) en High Touch (persoonlijk contact tussen docent/trainer en cursist). Een excellente training of opleiding heeft beide nodig, laat daar geen twijfel over bestaan. Beide elementen zullen ook in het moderne ‘leren’ van belang blijven. Maar … voor High Teach en High Touch heb je (veel) tijd en contactmomenten nodig. Tijd die steeds minder beschikbaar is. Overal waar wij komen ervaren wij de druk om korte(re) programma’s te ontwerpen en de werktijd van deelnemers zo min mogelijk te belasten.
Er komt nog een belangrijk gegeven bij: leren in de interactieve classroom brengt het geleerde nog niet (of te weinig) naar de werkplek. Voor werkelijke impact hebben we de transfer naar de werkplek nodig. Op beide fronten (tijdsefficiënt leren én effectieve transfer) kan de derde factor – High Tech – een belangrijke rol spelen.
High Tech is het benutten van e-technologie om het leren efficiënter en effectiever te maken. High Tech is geen vervanging van High Teach of High Touch, maar wel een waardevolle en krachtige aanvulling die in de juiste afstemming met Teach en Touch voor meer impact van onze leer- en ontwikkeltrajecten gaat zorgen.
Tijd om het leren en ontwikkelen naar dit tijdperk te brengen en High Tech leermethoden toe te voegen aan bestaande Teach en Touch methoden. We nemen je graag mee in deze ontwikkeling en dit nieuwe tijdperk waarin micro-leren en personalized leren de hoofdzaak gaan worden. Wat dat allemaal is - en waarom het zo belangrijk gaat worden - vertellen we in deze Wise-paper.
Twee aspecten die tot micro-leren leiden
De technologie en het wijdverspreide gebruik van mobiele telefoons bieden enorme mogelijkheden voor leren en ook voor een nieuwe, speciale manier van leren: micro-leren! Bij micro-leren gaat het om leerstof (content) die overal en altijd toegankelijk is en in kleine hoeveelheden opgenomen kan worden. Twee aspecten daarvan lichten we eruit omdat ze van groot belang zijn.
Ten eerste: de toename van het gebruik en de toename van het ‘vermogen’ van mobiele telefoons is enorm. Cijfers laten zien dat het bezit van een mobieltje dat van een laptop nu al verre overtreft – en dat wereldwijd. De ontwikkeling van mobiele netwerken gaat snel: 5G netwerken met nagenoeg onbeperkte mogelijkheden voor het direct afspelen van films, video’s en allerlei andere ‘content’ (informatie) maken dat mensen wereldwijd hun mobiel steeds vaker raadplegen. Kijk maar eens om je heen: mensen zitten te pas en te onpas op hun mobiel, in iedere pauze, in de bus, zelfs aan tafel in een restaurant (ook al wil je dat laatste niet …).
Ten tweede: die onbeperkte hoeveelheid korte momenten die mensen op hun mobiel doorbrengen leent zich voor micro-leren: twee of drie minuten bezig zijn met iets wat je wilt leren of wilt weten. Het is leren zonder je bewust te zijn van de tijd die je ervoor nodig hebt. We noemen het ook wel ‘learning bites’ of ‘snacks’, leren als tussendoortje. Toch is dat ongelooflijk effectief - volgens het gerenommeerde Journal of Applied Psycholgy zelfs 17% effectiever dan klassiek (klaslokaal) leren.
Die effectiviteit heeft veel te maken met het gegeven dat je de learning bites kort houdt en daarmee aansluit bij de opnamecapaciteit van de hersenen.
Een learning bite of snack duurt maximaal drie minuten en behandelt maar één onderwerp. Het sluit daarmee aan bij de menselijke neiging om (steeds sneller) afgeleid te zijn en de aandacht op iets anders te richten.
Micro-leren brengt het leren ook daar waar we het willen: op de werkplek, omdat de medewerker ter plekke kan vinden wat hij nodig heeft of wil weten. Het is de oplossing van het klassieke vraagstuk van transfer van het klaslokaal naar de werkplek. Maar micro-leren doet en kan meer.
“Micro-leren brengt leren daar waar we het willen: op de werkplek”
Grote dingen komen in kleine stukjes, en dat geldt zeker voor micro-leren. Dat is ook nodig, want onze ‘span-of-attention’ wordt steeds kleiner. Bij de start van e-leren op laptops en computers zagen we nog veel programma’s die een grote hoeveelheid informatie in één keer aan de gebruiker voorschotelden. Zo maakten we ook onze programma’s (analoog aan de manier waarop we een klassieke training ontwikkelen): we stoppen alles wat een deelnemer moet weten en kunnen in één programma en bieden iedere deelnemer in één sessie precies hetzelfde in dezelfde volgorde aan. Gegeven wat we nu weten over ‘span-of-attention’ en ons beperkte vermogen om te focussen en te onthouden, is dat niet handig. We hebben een andere benadering nodig om onze content tot ons te nemen, te verwerken en vast te houden.
“JUST IN TIME – JUST FOR ME – JUST ENOUGH”
Micro-leren biedt gebruikers ‘just-in-time’ en ‘just-for-me’ leren, omdat de gebruiker zelf beslist wanneer en waar hij welke onderdelen uit de stof tot zich neemt. Door de ‘bite-size’ aanpak, krijgt hij precies genoeg. Just-in-time, just-for-me en just-enough zijn de kernwoorden die de kracht van micro-leren beschrijven. Een kleine hoeveelheid inhoud op het juiste moment en de juiste (werk)plek geeft ze de kennis of de opfrisser die ze direct in hun praktijk kunnen gebruiken.
Persoonlijk leren
Google en Amazon spenderen miljarden in research naar data en programma’s die onze voorkeuren tot op een hoogstpersoonlijk niveau in kaart weten te brengen. Op deze manier kunnen ze hun aanbod zo exact mogelijk op onze voorkeuren en behoeften af kunnen stemmen en wij – consumenten – meer gaan besteden. Waarom zou dat voor leren anders werken?
Micro-leren biedt de mogelijkheid om learning-bites precies af te stemmen op wat de gebruiker nodig heeft. Sterker, door quizjes en korte toetsen in te bouwen, kunnen we zien wat de gebruiker wel of nog niet beheerst en kunnen we het aanbod daarop afstemmen. We noemen dat Personalized-learning.
Dat alles is bedoeld om ervoor te zorgen dat de gebruiker precies krijgt wat hij nodig heeft en zo het informele leren leuker gaat vinden en vaker gaat opzoeken. Daarvoor is het belangrijk dat micro-leren zo interactief mogelijk is: bijvoorbeeld in de vorm van een quiz, een spelletje, een stelling waarop de gebruiker reageert en terugkrijgt hoe zijn antwoorden zich verhouden tot die van collega’s. Hoe meer interactie een learning-bite vraagt, hoe groter de kans dat de gebruiker betrokken blijft en onthoudt wat hij gezien heeft. Een uitdaging of spel betrekt gebruikers meer dan een leerdoel, vandaar dat games/spelletjes zo’n grote toekomst hebben in het leren.
Informeel leren & communities
Micro-leren biedt nog een belangrijke optie: dat gebruikers hun eigen content gaan genereren door ervaringen te delen en opgedane kennis door te geven. Hierdoor ontsluiten we kennis en ervaring die medewerkers met elkaar al hebben of gaandeweg opdoen. 90% van alle leerervaringen vinden plaats in het ‘informele’ leren op de werkplek, niet in een klaslokaal of achter een boek. Wanneer we die ervaringen vanaf de werkplek kunnen ‘aftappen’ en via een mobiel beschikbaar maken voor collega’s of anderen, boren we een enorme bron aan kennis aan! We creëren een sterke basis voor het leren en ontwikkelen in onze organisatie door ‘learning communities’ te laten ontstaan. Leren wordt een sociaal, interactief gegeven en niet langer een individuele opgave.
Informeel leren gaat in de basis om maar één ding: communiceren! En social-learning kan daar enorm bij helpen. We geven twee voorbeelden:
- Gebruik WhatsApp (hebben de meeste deelnemers toch al op hun mobiel staan, dus het kost niets) en stel gebruikers/deelnemers een vraag naar een bepaalde ervaring op de werkplek. Laat ze een voorbeeld geven en uitwisselen en er onderling op reageren.
- Vraag deelnemers om met hun device een foto van een situatie te maken en die uit te wisselen. Hetzelfde geldt voor een kort videofragment van een bepaalde situatie of interactie.
“Informeel leren gaat in de basis maar om één ding: communiceren!”
De twee voorbeelden laten zien dat voor ‘social learning’ geen grote of dure platforms nodig zijn. Simpele, eenvoudig te bedienen apps zoals WhatsApp of Slack volstaan. Het voordeel is dat het apps betreft die deelnemers toch al op hun mobiel hebben staan en vaak gebruiken.
Wij werken veel met Zeggut*, een app die speciaal voor interactie in leersituaties ontworpen is. Aan de hand van korte vragen, stellingen, foto’s, videofragmenten of simpele opdrachten activeren we deelnemers op elk gewenst moment om met leerstof of een leeractiviteit bezig te zijn. Omdat de deelnemer bij elk antwoord ook een respons krijgt – bijvoorbeeld in welke mate zijn antwoord overeenstemt met dat van de rest van de groep deelnemers – creëren we een interactief platform waarmee we deelnemers verrassen en betrekken. We zetten deelnemers aan het denken over dilemma’s en vraagstukken en laten hen reflecteren in hun eigen (werk)context. We maken leren op deze wijze speels, verrassend en ‘sociaal.’
*Zeggut is ontworpen door onze multimedia partner Creapolis Media.
Wellicht dacht je tot nu toe dat ‘Mobile Learning’ hetzelfde was als klassiek E-learning, maar dan alleen op een kleiner scherm. Dat is dus niet zo. Belangrijkste verschil: de tijd die het een deelnemer kost om iets tot zich te nemen. E-learning programma’s duren gemiddeld tussen een kwartier en een uur. Dat is voor een mobiele toepassing veel te lang. Mobiel leren gaat in veel kortere tijdseenheden en is véél interactiever.
Micro-leren samengevat, de definitie:
Micro-leren is een actiegeoriënteerde trainingsbenadering die inhoud (content) levert in korte, gerichte ‘bites’ of stukjes. Om effectief te zijn, moet micro-leren:
- Passen in de dagelijkse werk-flow, precies op het juiste moment beschikbaar zijn
- Deelnemers op vrijwillige basis betrekken
- Gemakkelijk op te pakken/gebruiken zijn, in één keer te volgen en op te nemen
- Gebaseerd zijn op hoe de hersenen werken en daarop aansluiten
- Continu gericht zijn op wat medewerkers nodig hebben qua kennis en kunde om hun werk beter te doen
- Inhoud bieden in een vorm die gebruikers in staat stelt om te leren en het direct in praktijk te brengen
- Gedrag oproepen of bestendigen dat impact heeft op de resultaten en dat bijdraagt aan het realiseren van de doelen van de organisatie
De strijd tegen de ‘vergeetcurve’
Ebbinghaus was de eerste om het in cijfers vast te leggen, maar in het algemeen weet iedereen dat we veel van wat we in een training of college voorgeschoteld krijgen, snel weer vergeten. We raken 90% van wat we geleerd hebben alweer kwijt in de eerste week ná de training!
Om de stof of het geleerde beter te onthouden, moeten we het regelmatig opfrissen (of herhalen), anders verdwijnt het voorgoed. Groot voordeel: na iedere opfrisser (of interventie) wordt de mate waarin je iets vergeet kleiner. Met de inzet van een aantal herhaal- of opfrismomenten onthoud je uiteindelijk het meeste wel! En dat is precies wat micro-leren kan doen: herhaald en met korte tijdsintervallen kleine stukjes ‘leerstof’ op een efficiënte manier aanbieden en herhalen, opfrissen of in-trainen.
Context en de werkplek
De context waarin je leert, bepaalt ook voor een groot deel hoe en wat je onthoudt. Wat je in een klaslokaal leert, onthoud je beter wanneer je weer je weer terugkeert in dat klaslokaal. Dat is één van de problemen met transfer van klas-leren naar de werkplek. Wanneer we het leren naar de werkplek brengen, hebben we veel meer kans dat iemand het geleerde ‘terugvindt’ op het moment dat hij het nodig heeft. De ‘reinforcement’ van het geleerde moet dus bij voorkeur op de werkplek plaatsvinden. En dat kan met micro-leren en een mobiele telefoon.
Gebruik van mobile-leren vooraf, tijdens en ná een training
Toepassingen op een mobiel bieden onbeperkte mogelijkheden om deelnemers aan een training of conferentie voorafgaand aan een sessie alvast te informeren en te betrekken. Niet alleen met feitelijke informatie zoals locatie en programmaonderdelen, maar ook met korte inleidingen, een ‘bite’ met theorie of een filmpje bereiken we dat deelnemers zich op een efficiënte en speelse manier op de dag of sessie voorbereiden. Ze komen beter voorbereid, beter geïnformeerd en (daardoor) beter gemotiveerd naar een sessie. Bovendien kunnen we via micro-leren stukjes theorie of een bepaald model al van tevoren aanbieden, wat tijd in de sessie bespaart. Wat ons betreft is het voorgoed verleden tijd dat deelnemers onvoorbereid en ongeïnformeerd naar een (dure) sessie komen.
Voorafgaand aan een training een korte vragenlijst over leerwensen en behoeften van deelnemers uitzetten, kan de trainer ook veel informatie verschaffen en helpen om een programma zo volledig mogelijk af te stemmen op de behoeften van deelnemers.
Tijdens een training of conferentie gebruiken we mobiele apps bijvoorbeeld om snel een enquête te houden en meningen in kaart te brengen. Ook simpele tools om ideeën te vergaren en die direct overzichtelijk voor de gehele groep in beeld te brengen zijn, werken efficiënt en doeltreffend.
Na afloop van een training of conferentie kunnen we diverse tools/apps benutten om het geleerde in de praktijk te brengen, op te frissen of aan te vullen. Het grootste voordeel van mobiele toepassingen is hier dat deelnemers het op de werkvloer (tijdens het werk) aangereikt krijgen en het ter plekke kunnen benutten. Mobiele toepassingen achteraf zijn bewezen effectief in de strijd tegen de ‘vergeetcurve’!
Samengevat
High Tech – en dan vooral mobiele toepassingen – biedt ons ongekende mogelijkheden om het leren en ontwikkelen in organisaties voorgoed te veranderen en vooral efficiënter én effectiever te maken. In de veelheid van mogelijkheden gaat het erom toepassingen in te zetten die direct bijdragen aan leren én transfer. Dat vraagt iedere keer en bij ieder programma om creatieve en perfect passende ‘interventies’. Juist wanneer je kunt kiezen uit oneindig veel mogelijkheden, komt het erop aan de goede keuze te maken. Technologie alleen werkt niet, het is de afstemming op leerdoelen en de inpassing op de werkcontext die doorslaggevend zijn voor het effect en het succes. T-wise kan daarbij van dienst zijn. Wij bieden een complete en heldere aanpak die leidt tot meer impact van ieder programma of traject. Om dat te bereiken onderscheiden wij drie concrete stappen: Concept ontwikkeling, Content creatie en Continuïteit organiseren. Op onze website vind je een uitwerking van deze drie stappen en enkele praktijkvoorbeelden.
Kop koffie?
Voor vragen en reacties op deze Wise-paper of het uitwisselen van gedachten met een goede kop koffie staan we altijd open!
Neem contact met ons op via de website of stuur een mailtje aan info@t-wise.nl.
Download de geïllustreerde versie van deze Wise-paper